Η κοιλάδα του Αχελώου, είναι η τέταρτη κατά σειρά περιοχή που εξετάζουμε. Σ’αυτή, περιλαμβάνεται μια αρκετά μεγάλη έκταση, η οποία όμως δεν ανήκει όλη στο νομό Ευρυτανίας. Έτσι, το κομμάτι της κοιλάδας αυτής που θα μας απασχολήσει, περικλείεται ανατολικά από τις Αγραφιώτικες κορφές Nτελιδίμι (2.163), Φτέρη (2.128), Λιάκουρα (2.043), Καλόγηρος (1.716), Φούρκα (1.570), Νεραϊδορράχη (1.070) και Προφ. Ηλίας (765) και δυτικά από τον ποταμό Αχελώο.
Αρκετοί χείμαρροι και ποτάμια, ξεκινούν το ρου τους από τις κορφές αυτές και αφού διατρέξουν κάθε πτυχή της περιοχής, χύνονται στον Αχελώο, ο οποίος είναι το δεύτερο σε μήκος ποτάμι της Ελλάδας. Ο Αχελώος ή Άσπρος ή Ασπροπόταμος, πηγάζει από το βουνό Περιστέρι ή Λάκμος (2.295 μ.) κοντά στο Μέτσοβο και έχοντας διασχίσει τους νομούς Ιωαννίνων, Τρικάλων, Άρτας, Καρδίτσας, Ευρυτανίας και Αιτωλοακαρνανίας, σε μήκος διακοσίων είκοσι (220) χιλιομέτρων περίπου, εκβάλλει στο Ιόνιο κοντά στο Μεσολόγγι.
Το ποτάμι αυτό, από τα πρώτα ιστορικά χρόνια και μέχρι τις μέρες μας, αποτελεί πηγή ζωής για όλους τους πληθυσμούς που κατοικούν δίπλα του. Συνεπώς, δεν είναι τυχαίο που την αρχαία εποχή λατρευόταν σαν θεός, ακόμα και σε μακρινές από αυτό περιοχές, όπως στην Αθήνα, στη Ρόδο και στη Σικελία. Το θεωρούσαν δε τέκνο του Ωκεανού και της Γης και πατέρα των Σειρήνων. Παράλληλα όμως με την ζωοδότρα δύναμή του, προκαλούσε και μεγάλες καταστροφές όταν πλημμύριζε. Ο αρχαίος άνθρωπος, λοιπόν, επηρεασμένος από την αμφίθυμη και ανεξέλεγκτη δύναμή του έπλασε τον μύθο του Αχελώου.
Ο μύθος θέλει τον Ηρακλή να παλεύει με τον Αχελώο και να τον νικά. Είναι η αιώνια πάλη του ανθρώπου - δημιουργού με τα άλογα στοιχεία της φύσης, η προσπάθειά του να τη μετατρέψει σε πηγή δημιουργίας και πολιτισμού. Ο άνθρωπος Ηρακλής βγαίνει νικητής απ’ αυτή την αναμέτρηση, το ποτάμι παραδέχεται την ήττα του:
«Την Δηϊάνειρα, κόρη του Αιτωλού βασιλιά Οινέα, τη ζήτησε σε γάμο ο Θεός - ποταμός Αχελώος. Η Δηϊάνειρα δεν ήτανε και τόσο ενθουσιασμένη απ’ την πρόταση αυτή. Την άκουσε, με μεγάλο φόβο. Τότε, παρουσιάστηκε και νέος μνηστήρας. Ήτανε ο Ηρακλής. Η δεύτερη πρόταση γέμισε χαρά την όμορφη κόρη. Όμως ο Αχελώος δεν παρεχώρησε την θέση του αμαχητί. Πιαστήκανε όπως λέμε στα χέρια και παλέψανε. Ο Αχελώος είχε την ικανότητα να μεταμορφώνεται. Στην πάλη του με τον Ηρακλή, άρχισε με τη μορφή φιδιού και κατέληξε να παλεύει με σώμα ανθρώπου και πρόσωπο ταύρου, με δύο μεγάλα κέρατα. Σε μια στιγμή της πάλης, ο Ηρακλής, πιάνοντας τον Αχελώο από το κέρατό του, το έσπασε. Αυτό στάθηκε ικανό , ώστε ο Αχελώος να παραδεχθεί την ήττα του και να ανταλλάξει το σπασμένο του κέρατο με το κέρας της αφθονίας, ο Ηρακλής το δώρισε στο μετέπειτα πεθερό του βασιλιά των Αιτωλών Οινέα» 1 .
Πράγματι, το κέρας της αφθονίας του Αχελώου είναι ακόμα και σήμερα γεμάτο. Και τι δεν παίρνουμε από το ποτάμι αυτό. Ηλεκτρισμό, νερό για αρδεύσεις, ψάρια, φερτές ύλες. Είναι μέσο μετακίνησης, επηρεάζει το μικροκλίμα της περιοχής, δίνει δυνατότητες τουριστικής ανάπτυξης και με τις πολλαπλές θετικές του επιδράσεις, αυξάνει ουσιαστικά το εισόδημα ενός αρκετά μεγάλου κομματιού του Ελληνικού λαού. Γίνεται όμως όταν αγριέψει και ο φοβερός αντίπαλος, το μεγάλο εμπόδιο, το αδιαπέραστο τοίχος. Πόσοι και πόσοι δεν έχασαν τη ζωή τους στην προσπάθειά τους να το διαβούν; Πόσος ιδρώτας και αίμα δε χύθηκαν για να υποταχθεί το θηρίο;
Στην προσπάθεια αυτή, εντάσσεται και η κατασκευή το 1963 από την ΔΕΗ, του φράγματος των Κρεμαστών, στην περιοχή «Πήδημα του Κατσαντώνη» και η δημιουργία στη συνέχεια της τεχνητής λίμνης των Κρεμαστών ή λίμνης του Κατσαντώνη. Από τότε, ένα αρκετά μεγάλο κομμάτι της Ευρυτανίας, χάθηκε στα νερά, μαζί με ολόκληρα χωριά και με πολλά ιστορικά μνημεία. 2
Στο Ευρυτανικό τμήμα της κοιλάδας του Αχελώου, βρίσκεται ολόκληρη η περιοχή του τέως Δήμου Απεραντίων, που περιλαμβάνει τα χωριά: Κέδρα, Πρασιά, Ραυτόπουλο, Νέο Αργύρι, Λεπιανά, Λιθοχώρι, Γρανίτσα, Τοπόλιανα, Βελαώρα, Λιμέρι, Βούλπη, Παλιοκάτουνο και Τριπόταμος. Επίσης, την κοιλάδα αυτή την διαρρέουν αρκετά ποτάμια και ρέματα όπως ο Πλατανιάς, που είναι το φυσικό σύνορο Ευρυτανίας και Καρδίτσας, ο Ποτιστής ή Πρασιώτης, ο Λεπιανίτης, ο Γρανιτσιώτης και πάρα πολλά ακόμα μικρά ρέματα.
Συνοπτικά τα πέτρινα γεφύρια που συναντάμε στην περιοχή αυτή της κοιλάδας του Αχελώου είναι: Της Τατάρνας, της Τέμπλας, του Αυλακιού,της Παναγίας, του Αγ. Νικολάου, το Γεφυράκι και τα πεσμένα του Ν. Αργυρίου, της Πάλιουρας, της Μεγάλης Πέτρας, στο Κουτσουράκι και του Κολυβά .
Τα γεφύρια της περιοχής αυτής μπορούν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες. Η πρώτη περιλαμβάνει τα γεφύρια που είναι χτισμένα πάνω στον Αχελώο και έχουν όλα μεγάλες διαστάσεις και η δεύτερη τα γεφύρια που βρίσκονται πάνω από χείμαρρους, παραπόταμούς του και είναι όλα μικρές καμαρούλες.
--
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
1. Θωμά Δ. Μποκόρου, «Η χώρα των Φαιάκων, Αιτωλία – Ακαρνανία»
2. Αρκετά μνημεία βρίσκονται σήμερα θαμμένα κάτω από τα νερά της λίμνης των Κρεμαστών. Κυριότερα από αυτά, η εκκλησία της Επισκοπής του 10ου αιώνα και το γεφύρι της Τατάρνας.
.png "English"){kind=small}
Πριν από 8 χρόνια
