ΤΟ ΠΕΣΜΕΝΟ ΓΕΦΥΡΙ ΤΟΥ ΜΠΕΣΙΩΤΗ .
Το γεφύρι αυτό βρισκόταν χτισμένο κοντά στην εκβολή του Μπεσιώτη ποταμού στον Μέγδοβα , στην περιοχή Σμίξη . Το έριξε ο στρατηγός Κατσώτας το 1949 . Παλιά , εξυπηρετούσε τους ντόπιους στις μετακινήσεις τους από τη Νεράιδα προς τα Καμάρια και τα Άγραφα . Το μοναδικό του τμήμα που σώζεται , είναι η μία πρόσβαση , προς την μεριά της Νεράιδας .
Η περιοχή του ποταμού Μπεσιώτη , ο οποίος είναι σήμερα το φυσικό όριο της Ευρυτανίας με την Καρδίτσα , είναι μία από τις πιο δύσβατες και απομονωμένες γωνιές του νομού . Εκεί κοντά υπάρχουν τα ερείπια τριών πόλεων της αρχαιότητας , του Κύφου , πρωτεύουσας του ομηρικού βασιλιά Γουνέα , της Μπέσιας και λίγο πιο μακριά του Μικροχρύσου 20 . Όλες αυτές οι παλιές πόλεις , ερείπια σήμερα , εγκαταλελειμμένες στην τύχη τους και ανεξερεύνητες από την αρχαιολογική σκαπάνη , έχουν χαθεί κι από την μνήμη ακόμα των ντόπιων .
Για να επισκεφθούμε την περιοχή του γεφυριού , πρέπει να πάμε πρώτα στην Νεράιδα του νομού Καρδίτσας . Πριν μπούμε στο χωριό υπάρχει η διασταύρωση για τα Άγραφα , η οποία μας οδηγεί μέσο του οικισμού Κοκκινέϊκα , στον Μέγδοβα . Ο δρόμος φτάνει 
στο ποτάμι κι εκεί , σε απόσταση διακόσια μέτρα περίπου , εκβάλλει ο Μπεσιώτης . Η διάβαση του Μέγδοβα γίνεται είτε μέσα από την κοίτη του , όταν η στάθμη του ποταμού είναι χαμηλή , είτε από ξυλογέφυρα που κατασκευάζουν οι ντόπιοι για να επικοινωνούν με την απέναντι όχθη . Στον Μπεσιώτη ανεβαίνουμε αντίθετα στο ρεύμα του για τριακόσια μέτρα περίπου κι εκεί βρίσκουμε τα ερείπια του πεσμένου γεφυριού . Η επιστροφή μέχρι τον δρόμο γίνεται από την ίδια διαδρομή .
στο ποτάμι κι εκεί , σε απόσταση διακόσια μέτρα περίπου , εκβάλλει ο Μπεσιώτης . Η διάβαση του Μέγδοβα γίνεται είτε μέσα από την κοίτη του , όταν η στάθμη του ποταμού είναι χαμηλή , είτε από ξυλογέφυρα που κατασκευάζουν οι ντόπιοι για να επικοινωνούν με την απέναντι όχθη . Στον Μπεσιώτη ανεβαίνουμε αντίθετα στο ρεύμα του για τριακόσια μέτρα περίπου κι εκεί βρίσκουμε τα ερείπια του πεσμένου γεφυριού . Η επιστροφή μέχρι τον δρόμο γίνεται από την ίδια διαδρομή .
Ενδιαφέρον παρουσιάζει από δω , να ακολουθήσουμε τον δρόμο για τα Καμάρια και στην συνέχεια για τα Άγραφα .
--
20. Π . Ι . Βασιλείου : ‘’Χωριά της Ευρυτανίας που καταστράφηκαν και ερημώθηκαν‘’. Σελ . 5 .
-->
Στοιχεία γεφυριού :
Μήκος : 20,00 , πλάτος: 2,00 , κατεύθυνση: Β-Ν , υψόμετρο: 560 , γεωγραφικό ύψος: 39ο06'52.05''Ν , γεωγραφικό πλάτος: 21ο45'53.19'' .
ΤΟ ΠΕΣΜΕΝΟ ΜΕΓΑ ΓΕΦΥΡΙ ΤΗΣ ΝΕΡΑΙΔΑΣ .
Το Μέγα γεφύρι , βρισκόταν πάνω από τον Μέγδοβα , στα όρια Ευρυτανίας και Καρδίτσας , στη περιοχή Κοκκινέϊκα . Πάνω από την Μαυρομμάτα όπου υπήρχε το γεφύρι της Κότσιτας , ήταν το μοναδικό πέρασμα του ποταμού και εξυπηρετούσε τους κατοίκους μιας αρκετά μεγάλης περιοχής . Ήταν χτισμένο ανάμεσα σε δύο από τα πιο απότομα και βραχώδη βουνά της Ελλάδας , την Μάρτσα ( 1.690 μ.) και το Βοϊδολίβαδο ( 1.543 μ.) . Το έριξε το 1949 ο στρατηγός Κατσώτας , προσπαθώντας να ανακώψει την υποχώρηση του Δημοκρατικού Στρατού . Την ίδια τύχη είχαν όλα τα γεφύρια της περιοχής ( Κώτσιτα στη Μαυρομμάτα , Μπεσιώτη , Μέγα γεφύρι και Καροπλεσίου ). Η παράλογη αυτή καταστροφή σύμφωνα και με τις αναφορές των κατοίκων της περιοχής 21 , δεν απέτρεψε την φυγή των κυνηγημένων ανταρτών , διότι αυτοί είχαν ήδη περάσει το φυσικό εμπόδιο του Μέγδοβα πολύ πριν ο υπερβάλλων ζήλος του στρατηγού γίνει πράξη .
Το Μέγα γεφύρι εξυπηρετούσε το μονοπάτι που πήγαινε από την Νεράιδα στα Άγραφα . Για να βρούμε σήμερα τις βάσεις του , παίρνουμε αυτό το παλιό μονοπάτι για είκοσι λεπτά περίπου ή ανεβαίνουμε τον Μέγδοβα ανάποδα στη ροή του , από το σημείο που ο δρόμος Νεράϊδα – Άγραφα περνάει μέσα από το ποτάμι .
Εκεί βρίσκουμε τις δύο αντικριστές βάσεις του γεφυριού που επιβεβαιώνουν το όνομα του – Μέγα . Το σχήμα του ήταν ημικυκλικό και προστατευόταν από τις κατεβασιές του Μέγδοβα από μία φυσική προεξοχή των βράχων , από τη μία πλευρά και από ένα τοίχο από την άλλη . Στα βάθρα του σήμερα , αναγνωρίζονται οι φθορές του χρόνου και ίσως κάποιων κακόβουλων κυνηγών θησαυρών .
Λίγο πιο κάτω από το γεφύρι οι ντόπιοι κατασκεύασαν μία πρόχειρη συρματογέφυρα με δοκάρια ξύλινα για πατήματα , που κι αυτή σήμερα έχει αχρηστευθεί .
--
21 . Το ίδιο γεγονός ανέφεραν ο κ. Γιώργος Μακρής από την Νεράϊδα και ο κ. Φίλιππος Πλατσιούρης από τα Κοκκινέϊκα , σε διαφορετικές περιόδους .
-->
Στοιχεία γεφυριού :
Μήκος : 35,00 , πλάτος: 2,20 , ύψος: 12,00 , ύψος καμάρας: 10,00 , άνοιγμα καμάρας: 20,00 , κατεύθυνση: Α-Δ , υψόμετρο: 540 , γεωγραφικό ύψος: 39ο07'09.02''Ν , γεωγραφικό πλάτος: 21ο46'01.89''Ε .
ΤΟ ΠΕΣΜΕΝΟ ΓΕΦΥΡΙ ΣΤΗ ΦΑΤΣΗ ΤΟΥ ΚΛΕΙΤΣΟΥ.
Πάνω στο Μέγα ρέμα 22 στην περιοχή Φάτση του οικισμού Πλάτανος του Κλειτσού είναι θεμελιωμένο το ομώνυμο γεφύρι από τη δεκαετία του 1890 (1896).
Το κατασκεύασαν οι αδερφοί Κυρίτση, μαστόροι της πέτρας από την κοντινή Βράχα, με κρατικά κονδύλια, την εποχή που δήμαρχος στη Φουρνά (1891-1893) και μετέπειτα βουλευτής Ευρυτανίας (1893-1906) ήταν ο Κων/νος Ζώτος . Πιθανόν όμως στη δημαρχία της περιοχής της Φουρνάς να ήταν ο αντικαταστάτης του Κων/νος Χριστοδουλιάς (1893-1895), ανάλογα με το πότε έγινε το γεφύρι, ή ακόμα και ο επόμενος Γεώργιος Χριστοδουλιάς (1895-1903). Στην κατασκευή δούλεψαν κάτοικοι της περιοχής, μεταξύ των οποίων και ο Βάιος Μαρκούσης, γιος του Παπά Βαγγέλη από τον Πλάτανο. Για τριάντα περίπου χρόνια εξυπηρετούσε τους κατοίκους του Κλειτσού και της αντικρινής Βράχας, καθώς και τους διερχόμενους ταξιδιώτες, μέχρι το 1925 που κατέρρευσε μετά από κατολίσθηση της Φάτσης, που συμπαρέσυρε πολλά σπίτια του χωριού και άλλαξε τελείως τη μορφολογία της περιοχής. Η κατολίσθηση αυτή του 1925 έφραξε το Μέγα ρέμα, καταπλάκωσε τη βορινή πλευρά του γεφυριού, με αποτέλεσμα να το γκρεμίσει. Το νερό στη συνέχεια άνοιξε νέα δίοδο, γκρεμίζοντας τι νότια πλευρά του γεφυριού, με αποτέλεσμα όρθιο να μείνει μόνο το ένα του πόδι, ενώ το άλλο είναι χωμένο μέσα στα χώματα της κατολίσθησης.
Κοντά στο γεφύρι στη πλευρά προς τη Βράχα, υπήρχε ο οικογενειακός νερόμυλος ''Μαρκουσέικος'' που εξυπηρετούσε τις ανάγκες των Μαρκουσέων, αλλά δευτερευόντως και των υπολοίπων χωριανών που ήθελαν να αλέσουν τα σιτηρά τους.
Μια ιστορία συνδεδεμένη με το γεφύρι που λένε οι κάτοικοι 23 του Πλατάνου, λέγοντας εκ προοιμίου πως πρόκειται για αποκύημα φαντασίας, είναι η εξής. ''Για να είναι στέργιο το γεφύρι, στη θεμελίωση, ονομάτισαν το άρρωστο παιδί που ζούσε τότε στο χωριό, γιο του Δημητρόπουλου ή Γιαταγάνα''. Εξηγώντας το τι σημαίνει η λέξη ''ονομάτισαν'', λένε πως επρόκειτο για μια αναίμακτη τελετή, δίνοντας ένα μέλος της τοπικής κοινωνίας που δεν είχε πολλές ημέρες ζωής μπροστά του ακόμα, στην κοινή απαίτηση και ανάγκη, το γεφύρι να είναι στέρεο. Αντί δηλαδή να προβούν σε θυσία, ανάλογη άλλων περιπτώσεων με σφαγές κατσικιών και κοκόρων, είπαν πως κάνουν εικονική ''θυσία'' ενός παιδιού χωρίς ορατό μέλλον, για το στερέωμα του γεφυριού.
Η επίσκεψη στο χώρο του γεφυριού γίνετε από τον τσιμεντοστρωμένο δρόμο που ξεκινάει κάτω από την εκκλησία του Αγ. Νικολάου στον Πλάτανο του Κλειτσού και κατηφορίζει μέχρι τα τελευταία σπίτια του οικισμού κοντά στο Μέγα ρέμα. Εκεί μέσα από βάτα και κρανιές το μονοπάτι οδηγεί στη βάση του γεφυριού, που ακόμα στέκει όρθια.
--
22. Το Μέγα ρέμα είναι στην ουσία η προέκταση του Φουρνιώτικου ρέματος. Στον Πλάτανο το ονομάζουν και Μέγα ποτάμι.
23. Η εξιστόρηση έγινε το φθινόπωρο του 2014 από τον Δημήτριο Παπαδογούλα και τους γιους του Βασίλη και Παναγιώτη και τον πρώην δήμαρχο της Φουρνάς Ηλία Παπουτσόπουλο, στο καφανείο του πρώτου. Επίσης πολλά στοιχεία και ονόματα προέρχονται από το υπό έκδοση βιβλίο του Κου Η. Παπουτσόπουλου.
-->
ΤΟ ΠΕΣΜΕΝΟ ΓΕΦΥΡΙ ΣΤΗ ΦΑΤΣΗ ΤΟΥ ΚΛΕΙΤΣΟΥ.
Το κατασκεύασαν οι αδερφοί Κυρίτση, μαστόροι της πέτρας από την κοντινή Βράχα, με κρατικά κονδύλια, την εποχή που δήμαρχος στη Φουρνά (1891-1893) και μετέπειτα βουλευτής Ευρυτανίας (1893-1906) ήταν ο Κων/νος Ζώτος . Πιθανόν όμως στη δημαρχία της περιοχής της Φουρνάς να ήταν ο αντικαταστάτης του Κων/νος Χριστοδουλιάς (1893-1895), ανάλογα με το πότε έγινε το γεφύρι, ή ακόμα και ο επόμενος Γεώργιος Χριστοδουλιάς (1895-1903). Στην κατασκευή δούλεψαν κάτοικοι της περιοχής, μεταξύ των οποίων και ο Βάιος Μαρκούσης, γιος του Παπά Βαγγέλη από τον Πλάτανο. Για τριάντα περίπου χρόνια εξυπηρετούσε τους κατοίκους του Κλειτσού και της αντικρινής Βράχας, καθώς και τους διερχόμενους ταξιδιώτες, μέχρι το 1925 που κατέρρευσε μετά από κατολίσθηση της Φάτσης, που συμπαρέσυρε πολλά σπίτια του χωριού και άλλαξε τελείως τη μορφολογία της περιοχής. Η κατολίσθηση αυτή του 1925 έφραξε το Μέγα ρέμα, καταπλάκωσε τη βορινή πλευρά του γεφυριού, με αποτέλεσμα να το γκρεμίσει. Το νερό στη συνέχεια άνοιξε νέα δίοδο, γκρεμίζοντας τι νότια πλευρά του γεφυριού, με αποτέλεσμα όρθιο να μείνει μόνο το ένα του πόδι, ενώ το άλλο είναι χωμένο μέσα στα χώματα της κατολίσθησης.
Κοντά στο γεφύρι στη πλευρά προς τη Βράχα, υπήρχε ο οικογενειακός νερόμυλος ''Μαρκουσέικος'' που εξυπηρετούσε τις ανάγκες των Μαρκουσέων, αλλά δευτερευόντως και των υπολοίπων χωριανών που ήθελαν να αλέσουν τα σιτηρά τους.
Μια ιστορία συνδεδεμένη με το γεφύρι που λένε οι κάτοικοι 23 του Πλατάνου, λέγοντας εκ προοιμίου πως πρόκειται για αποκύημα φαντασίας, είναι η εξής. ''Για να είναι στέργιο το γεφύρι, στη θεμελίωση, ονομάτισαν το άρρωστο παιδί που ζούσε τότε στο χωριό, γιο του Δημητρόπουλου ή Γιαταγάνα''. Εξηγώντας το τι σημαίνει η λέξη ''ονομάτισαν'', λένε πως επρόκειτο για μια αναίμακτη τελετή, δίνοντας ένα μέλος της τοπικής κοινωνίας που δεν είχε πολλές ημέρες ζωής μπροστά του ακόμα, στην κοινή απαίτηση και ανάγκη, το γεφύρι να είναι στέρεο. Αντί δηλαδή να προβούν σε θυσία, ανάλογη άλλων περιπτώσεων με σφαγές κατσικιών και κοκόρων, είπαν πως κάνουν εικονική ''θυσία'' ενός παιδιού χωρίς ορατό μέλλον, για το στερέωμα του γεφυριού.
Η επίσκεψη στο χώρο του γεφυριού γίνετε από τον τσιμεντοστρωμένο δρόμο που ξεκινάει κάτω από την εκκλησία του Αγ. Νικολάου στον Πλάτανο του Κλειτσού και κατηφορίζει μέχρι τα τελευταία σπίτια του οικισμού κοντά στο Μέγα ρέμα. Εκεί μέσα από βάτα και κρανιές το μονοπάτι οδηγεί στη βάση του γεφυριού, που ακόμα στέκει όρθια.
--
22. Το Μέγα ρέμα είναι στην ουσία η προέκταση του Φουρνιώτικου ρέματος. Στον Πλάτανο το ονομάζουν και Μέγα ποτάμι.
23. Η εξιστόρηση έγινε το φθινόπωρο του 2014 από τον Δημήτριο Παπαδογούλα και τους γιους του Βασίλη και Παναγιώτη και τον πρώην δήμαρχο της Φουρνάς Ηλία Παπουτσόπουλο, στο καφανείο του πρώτου. Επίσης πολλά στοιχεία και ονόματα προέρχονται από το υπό έκδοση βιβλίο του Κου Η. Παπουτσόπουλου.
-->
Στοιχεία γεφυριού :
Κατεύθυνση: Β-Ν , υψόμετρο: 635 , γεωγραφικό ύψος: 39ο05'02.34''Ν , γεωγραφικό πλάτος: 21ο49'56.12''Ε .
ΤΟ ΠΕΣΜΈΝΟ ΓΕΦΥΡΙ ΣΤΟ ΚΟΥΤΣΟΜΥΛΙ ΤΗΣ ΦΟΥΡΝΑΣ .
Άλλο ένα γεφυράκι πεσμένο σήμερα, σύμφωνα με αναφορά ενός κατοίκου της Φουρνάς 24 , χτισμένο σε μικρό ρέμα που καταλήγει στον Φουρνιώτη ποταμό , λίγο πιο πάνω από το γεφύρι του μοναστηριού της Ζωοδόχου Πηγής . Στην διάρκεια των εργασιών για την κατασκευή ενός δρόμου , ο οποίος θα πέρναγε από την περιοχή που ήταν το Κουτσομύλι , το γεφυράκι έπεσε , τόριξαν για να ευκολύνουν το πέρασμα του δρόμου . Έτσι σήμερα μόνο η μία του βάση υπάρχει , από την οποία γνωρίζουμε την ύπαρξή του .
--
24. Η αναφορά για την ύπαρξη του γεφυριού αυτού έγινε από τον Κώστα Αρβανίτη, κάτοικο Φουρνάς, που όμως δεν επιβεβαιώνεται από άλλους κατοίκους του χωριού.
--
24. Η αναφορά για την ύπαρξη του γεφυριού αυτού έγινε από τον Κώστα Αρβανίτη, κάτοικο Φουρνάς, που όμως δεν επιβεβαιώνεται από άλλους κατοίκους του χωριού.
Στοιχεία γεφυριού :
Κατεύθυνση: Β-Ν , υψόμετρο: 890 , γεωγραφικό ύψος: 39ο03'43.54''Ν , γεωγραφικό πλάτος: 21ο52'44.51''Ε .
ΤΟ ΠΕΣΜΕΝΟ ΓΕΦΥΡΙ ΣΤΙΣ ΤΕΜΠΛΕΣ ΤΗΣ ΑΝ. ΦΡΑΓΚΙΣΤΑΣ .
Το γεφυράκι αυτό βρισκόταν στο ρέμα που συναντά ο δρόμος Καρπενησίου - Αγρινίου , πριν το νεκροταφείο της Ανατολικής Φραγκίστας . Σήμερα δεν έχουμε κανένα τμήμα του , καθότι γύρω στο 1949 που κατασκευάστηκε ο νέος δρόμος , το γκρεμίσανε για να γίνει στη θέση του η σημερινή μικρή τσιμεντένια γέφυρα . Όμως σε μια παλιά ταινία του 1950 που γυρίστηκε σε 16 mm από τον John Ferno με τίτλο ''Return from the valey'' 25 βλέπουμε μια πομπή να διέρχεται πάνω απ τη ράχη του. Εκεί λοιπόν βλέπουμε πως ήταν γεφύρι σχετικά μεγάλο με κεκλιμένη ράχη και όμορφα πελεκημένα καμαρολίθια.
 |
| Το γεφύρι στις Τέμπλες το 1950. |
25. Return from the valley: Jonh Ferno 1950. Ασπρόμαυρη ταινία σε 16 mm διάρκειας 15 λεπτών. Γλώσσα: Γερμανικά.
http://www.dhm.de/filmarchiv/die-filme/return-from-the-valley/
Αναφέρετε στην επιστροφή των κατοίκων της Δυτ. Φραγγίστας στο χωριό τους από το Αιτωλικό, μετά τη λήξη της κατοχής και στη συνέχεια του εμφυλίου. Βλέπουμε την πορεία τους από το Αιτωλικό, μέσω Κλεισούρας, Αγ.Βλασίου, Μέγδοβα και λίγο πριν το χωριό περνάνε πάνω από το γεφύρι στις Τέμπλες. Φτάνουν στο κατεστραμμένο χωριό τους και προσπαθούν με πολύ κόπο και μόχθο να ανασυγκροτήσουν τη ζωή τους.
Η ταινία αυτή μάλλον έχει χρηματοδοτηθεί από την UNRRA διότι σε αρκετά σημεία δείχνει το σήμα της United Nations Relief and Rehabilitation Admonistration (UNRRA) και αναφέρεται στη βοήθεια που η οργάνωση προσέφερε στην αναδιοργάνωση της Ευρώπης.
- Τις βασικές πληροφορίες έδωσε ο κ. Γιάννης Μπόνιας.
-->
Στοιχεία γεφυριού :
Κατεύθυνση: Β-Ν , υψόμετρο: 600 , γεωγραφικό ύψος: 38ο57'34.85''Ν , γεωγραφικό πλάτος: 21ο36'44.97''Ε .
ΤΟ ΠΕΣΜΕΝΟ ΓΕΦΥΡΙ ΤΗΣ ΣΠΗΛΙΑΣ
Το γεφύρι αυτό βρισκόταν στην περιοχή Σπηλιά του Μπεσιώτη ποταμού ανάμεσα στα άλλα δύο προαναφερθέντα γεφύρια του ιδίου ποταμού. Δυστυχώς από το γεφύρι αυτό σήμερα δεν σώζετε τίποτα .
Στοιχεία γεφυριού :
Κατεύθυνση: ΒΑ-ΝΔ , υψόμετρο: 620 , γεωγραφικό ύψος: 39ο06'57.39''Ν , γεωγραφικό πλάτος: 21ο44'49.18''Ε .
.png "English"){kind=small}
